Gemeenschapsgrond bij Bright Futures

Een lapje grond in het groen waar mensen samen dromen kunnen realiseren en het landschap rijker en mooier kunnen maken. Dat was de droom van de mensen achter Bright Futures. Vorig jaar richtten ze hun coöperatie op. Vandaag zijn ze met 25 vennoten die samen een startende 'multi-functionele' boerderij van 7ha beheren in het hart van het bosrijke de Merode-gebied. De NRC sprak met mede-oprichter Rik Verschueren.

Wat doen de vennoten zoal met het terrein op dit moment?

Rik: “Sommige vennoten gebruiken de gemeenschapsgrond voor hun professionele activiteiten. Zo vonden er al natuurworkshops voor kinderen plaats en een outdoor-workshop voor hoogbegaafden. Iemand legt er momenteel een bloemenveld aan om daar later mee aan bloemschikken te gaan doen. Zo kan iedereen zijn eigen talenten botvieren. Voorwaarde is dat het iets met natuur, landbouw en gemeenschap te maken heeft.”

Jullie hebben ook een complementaire munt?

“Ja, met die munt word je onder meer gewaardeerd voor je deelname. Je kan er zelf de grond mee waarderen die je als coöperant 'in beheer' kan nemen. De munt wordt gebruikt voor alle niet-professionele uitwisselingen binnen de gemeenschap. Beheer je bijvoorbeeld brandhout waar de gemeenschap gebruik van maakt? Dan word je inspanning door je medevennoten gewaardeerd in die complementaire munt. Het maakt deel uit van het experiment dat Bright Futures ook is. Bright Futures wil laten zien hoe mensen een gemeenschappelijke grond kleinschalig en duurzaam kunnen beheren met het oog op meerwaarde voor de toekomstige generaties. De munt beschermt onze samenwerking tegen de wetten van de markt-van-de-sterkste en maakt waardering van andere waarden mogelijk.”

Waaruit bestaat jullie verdienmodel als coöperatie?

“Uiteraard moeten we ook functioneren in de gewone markt. Actieve vennoten betalen een beperkte jaarlijkse bijdrage om toegang te krijgen tot de grond en de dienstverlening aan de gemeenschap. Meteen kunnen zij ook hun gezin of 4 medewerkers van hun bedrijf hiervan laten genieten. Vervolgens nodigen zij zelf gasten en klanten uit. Hiervoor betalen zij per dagdeel en per gast een kleine bijdrage. Voor klanten ligt dat iets hoger dan voor persoonlijke gasten. Gebruik van extra infrastructuur en dienstverlening is een derde inkomstenbron. Er is de huur die ikzelf als bewoner van een stukje van de boerderij betaal. Producenten betalen een kleine marge op hun omzet. En ten slotte zijn er de inkomsten uit de verspreiding van onze collectieve know how .”

Hoe organiseren jullie de dagelijkse werking?

“Op dit moment komt er nog veel initiatief van een kleine kerngroep van de meest actieve vennoten. Die staan bijvoorbeeld in voor het online platform waarmee we overleg organiseren. Op dat platform matchen we behoeftes en oplossingen. Iemand plaatst een oproep omdat hij compost nodig heeft, anderen blijken met dezelfde vraag te zitten en ze doen dan een groepsaankoop. Het platform is één manier waarop de kerngroep het model faciliteert maar we bouwen ook aan een cultuur van respect en medezeggenschap. Het streefdoel is dat iedereen op termijn het reilen en zeilen kent en dat de gemeenschap zelf-organiserend wordt.”

Wat brengt de toekomst?

“Bright Futures groeit en de kruisbestuiving onder coöperanten werpt zijn eerste vruchten af. We merken dat de huidige vennoten, letterlijk, nog niet veel 'ruimte' innemen met hun activiteiten. Dus er is zeker nog plaats voor mensen met natuur- en landbouwplannen; ondernemers in het outdoor leren en beleven; innovators op zoek naar een proefveld ... We hebben ook concrete plannen om bijkomende verblijfsruimte in te richten. We zijn gestart van het idee om een gemeenschappelijk buitenverblijf in te richten. Dit in een omgeving die we als zelf mee kunnen vorm geven in een setting van kleinschalige innovatieve landbouw. Onze coöperanten zijn eigenlijk 'prosumenten'. Met de 'multi-functionele' boerderij draagt de coöperatie graag bij aan de transitie van landbouw en recreatie naar meer duurzaamheid en authentieke verbondenheid op lange termijn.”